EOR Herziening: Sterkere positie voor Europese ondernemingsraden

De positie van Europese ondernemingsraden (EOR’s) staat op het punt om flink versterkt te worden. Het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie bereikten onlangs een akkoord over de herziening van de EOR-richtlijn₁. Dat is goed nieuws voor werknemers van grote multinationals: hun stem wordt beter gehoord en hun belangen worden steviger verankerd in het besluitvormingsproces.

De Europese Commissie deed begin 2024 een voorstel om de EOR-richtlijn uit 2009 aan te passen. Met als doel: meer zeggenschap voor werknemers bij grensoverschrijdende besluiten, betere toegang tot informatie en overleg, en een modernisering van de regels voor oprichting en functioneren van een EOR. Dat voorstel is nu, na overleg tussen het Europees Parlement en de Raad, omgezet in een akkoord dat alleen nog formeel goedgekeurd hoeft te worden door de lidstaten.

1. Richtlijnen

Een van de belangrijkste verbeteringen is dat álle EOR’s voortaan onder de richtlijn vallen, ook de vrijwillig opgerichte. Dat betekent dat ze dezelfde bescherming en rechten krijgen als formeel opgerichte raden. Daarnaast wordt het eenvoudiger om een EOR op te richten. De procedure wordt korter, transparanter en minder afhankelijk van toestemming van het management. Ook financiering wordt minder een struikelblok: een EOR mag voortaan zijn kosten gewoon meedelen aan de onderneming; goedkeuring vooraf is niet meer nodig.

2. Besluitvorming

Op het gebied van overleg en besluitvorming zijn er belangrijke stappen gezet. Zo moet de EOR minimaal twee keer per jaar fysiek met het management kunnen vergaderen. Worden er besluiten voorbereid die werknemers in meerdere landen raken, dan moet de EOR vooraf worden geraadpleegd. Een reactie van het bestuur op een EOR-advies mag niet vrijblijvend zijn: een schriftelijk antwoord is verplicht voordat het besluit wordt uitgevoerd. Dit maakt de rol van de EOR serieuzer en formeler.

3. Vakbonden

Ook vakbonden krijgen een sterkere rol. Zij moeten standaard kunnen deelnemen aan EOR-vergaderingen, wat zorgt voor inhoudelijke versterking van de vertegenwoordiging van werknemers.

4. Vertrouwelijkheid

Er komt een duidelijker kader voor vertrouwelijkheid: informatie mag alleen als vertrouwelijk worden bestempeld als dat gemotiveerd wordt. De EOR krijgt bovendien het recht om hiertegen bezwaar te maken. En als de EOR vindt dat hij niet goed is geïnformeerd of geconsulteerd, mag hij zelfs bij een eerdere schikking alsnog naar de rechter stappen.

5. Nastreven van de regels

Bedrijven die zich niet aan de regels houden, bijvoorbeeld door de EOR onvoldoende te informeren of niet op tijd te raadplegen, riskeren forse boetes. Daarmee wordt de handhaving van de richtlijn voor het eerst serieus genomen.

6. Diversiteit

Tenslotte bevat de herziening een belangrijke stap richting meer diversiteit: bij het oprichten van een nieuwe EOR moet worden gestreefd naar een evenwichtige samenstelling van mannen en vrouwen, met minimaal 40% vertegenwoordiging van elk geslacht.