Duurzame inzetbaarheid en de rol van de OR
Aandacht voor duurzame inzetbaarheid (DI) is essentieel. Wanneer duurzame inzetbaarheid de strategische koers van een organisatie dient, bepaalt dit in grote mate het succes van de medewerker én de organisatie. In dit artikel wordt de rol van de OR bij de implementatie van DI uitgelegd.
Wat is het?
Duurzame inzetbaarheid is een begrip dat op verschillende manieren bekeken kan worden.
De klassieke opvatting is meestal gericht op handhaven en behouden van fysieke en mentale gezondheid voor de medewerkers in het algemeen. Om ziekteverzuim te voorkomen en ervoor te zorgen dat een werknemer productief kan blijven werken tot het pensioen. Dit is in de huidige snel veranderende wereld een veel te beperkt beeld, zeker in een ontwikkeld land zoals Nederland. Duurzame inzetbaarheid wordt optimaal benut wanneer deze afgestemd is op de behoefte van de individuele werknemer, waarbij rekening wordt gehouden met de persoonlijke, maatschappelijke en sociale factoren. Dus naast de mentale en fysieke gezondheid, gaat het ook om arbeidsmarktrelevantie, leren en ontwikkelen, je netwerk, etc.
Waarom duurzame inzetbaarheid?
De wereld verandert in een rap tempo, waardoor de aard van het werk verandert: denk aan technologische innovaties tot economische en maatschappelijke ontwikkelingen. Om op al deze ontwikkelingen in te kunnen spelen, is het belangrijk om als organisatie een duurzaam inzetbaarheidsbeleid te hebben. Hiermee wordt niet alleen gekeken naar maatregelen op organisatieniveau, maar vooral het individu gestimuleerd om actief zelf te werken aan zaken zoals een loopbaanperspectief, gezondheid, welbevinden en professionele ontwikkeling. Zonder een goed en duurzaam inzetbaarheidsbeleid worden de problemen op het niveau van de medewerker zichtbaar in de vorm van bijvoorbeeld ziekteverzuim en verlaging van de productiviteit.
Duurzame inzetbaarheid levert winst op voor iedereen wanneer dit vanuit een breder perspectief bekeken wordt. Het gaat over werknemers die beschikken over kansen en mogelijkheden, zodat zij nu en in de toekomst gezond, gemotiveerd en competent het werk kunnen (en blijven) uitvoeren. Maar om DI succesvol in te zetten is het belangrijk dit te bekijken vanuit het organisatiebelang; duurzaam inzetbare werknemers dragen bij aan een toekomstbestendige organisatie.
De rol van de OR bij duurzame inzetbaarheid
De OR kan veel betekenen voor werknemers op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Zo heeft de OR een aantal wettelijke mogelijkheden om duurzame inzetbaarheid te (laten) opnemen in het organisatiebeleid, namelijk:
- De OR heeft een zorgplicht (artikel 28 WOR). Hieronder vallen onderwerpen die een grote overlap hebben met DI, zoals het controleren van de arbeidsvoorwaarden.
- De OR kan vanuit zijn rol overleggen met de bestuurder over de strategische koers van de organisatie (artikel 24 WOR). Tweemaal per jaar heeft de OR het strategisch overleg met de bestuurder. Hierin kan besproken worden hoe DI kan bijdragen aan het behalen van de strategische koers.
- Het initiatiefrecht(artikel 23 lid 3 WOR) stelt de OR in staat om met een concreet voorstel te komen om DI te bevorderen en op de agenda te zetten van een OV. Gebruik hiervoor het PROA model. Hierover verschijnt binnenkort een blog!
- Tijdens advies- en instemmingstrajectenkan de OR afspraken maken met de bestuurder om DI te bevorderen/bewaken in besluitvormingstrajecten.
Als OR kun je de focus leggen op wat duurzame inzetbaarheid de organisatie kan opleveren. Wanneer de kosten en baten van DI inzichtelijk worden gemaakt, kiest een bestuurder sneller voor de inzet daarvan. Een financiële onderbouwing kan inzichtelijk maken dat duurzame inzetbaarheid een slimme en noodzakelijke investering is in de toekomst van de organisatie. Duurzame inzetbaarheid levert op lange termijn meer op dan het kost. Daarnaast controleert de OR of arbeidsvoorwaarden en afspraken worden nageleefd, welke ook invloed hebben op DI.
Kortom, als OR dien je duurzame inzetbaarheid bij de bestuurder te belichten als een business case! Daarbij is het altijd van belang te kijken naar de meest passende inzet van DI in de organisatie. Om te zien waar de meeste winst te behalen valt, is inzicht nodig in knelpunten én kansen binnen de organisatie.
Geschreven door Bob van Weert, organisatie-adviseur bij DeVerandermotOR. Leer meer over Bob bij "het team" of op LinkedIn.
