Samenwerking met de bestuurder

Een goede werkrelatie bouw je niet op tijdens de eerste adviesaanvraag. Dat begint veel eerder: in de manier waarop je met elkaar omgaat, in de dagelijkse samenwerking en in de informele momenten. Vertrouwen groeit als de bestuurder merkt dat de OR zorgvuldig omgaat met informatie, zich goed voorbereidt, een mening heeft en helder communiceert. Tegelijkertijd wil de OR ook ervaren dat de bestuurder open is, tijdig betrekt en de meerwaarde van medezeggenschap ziet.

Transparantie is hierin essentieel. Spreek verwachtingen naar elkaar uit, maak duidelijke afspraken over communicatie en wees eerlijk over wat je nodig hebt als OR. Een bestuurder hoeft het niet altijd met je eens te zijn, maar zal sneller respect tonen als je standpunten goed onderbouwd zijn en je als OR zichtbaar handelt in het belang van het geheel—niet alleen vanuit het sentiment van de achterban, maar ook met oog voor de toekomst van de organisatie.

Sommige OR’s worstelen met de balans tussen kritisch zijn en constructief meedenken. Te veel op de rem staan, en je wordt als ‘lastig’ ervaren. Te veel meebewegen, en je verliest je onafhankelijke positie. De kunst is om beide houdingen te combineren. Kritisch zijn betekent niet dat je overal tegen bent; het betekent dat je vragen stelt, scenario’s afweegt en belangen benoemt. Constructief meedenken houdt in dat je ook zelf met alternatieven komt en bereid bent te zoeken naar een oplossing die voor iedereen werkbaar is.

Daarvoor moet je goed weten waar je zelf voor staat als OR. Wat zijn je uitgangspunten? Waar trek je de grens? Wat wil je bereiken? Als je dat helder hebt, kun je steviger het gesprek in, zonder je openheid te verliezen. Het helpt om niet in standpunten te blijven hangen, maar het gesprek steeds terug te brengen naar de gezamenlijke belangen. Wat willen we eigenlijk allebei? Vaak is dat meer dan je op het eerste gezicht denkt.

Onderhandelen met een bestuurder is iets anders dan tegen elkaar strijden. Het gaat er niet om wie er wint, maar om hoe je tot een besluit komt dat gedragen én toekomstbestendig is. Dat vraagt voorbereiding, maar ook gevoel voor timing en verhoudingen. Zorg dat je vooraf scherp hebt wat je doel is, waar ruimte zit om te schuiven en wat voor jullie niet onderhandelbaar is. Bedenk ook: niet elk gesprek is een onderhandeling. Soms zit je in een fase van verkennen of meedenken, en is het belangrijk om juist op die momenten invloed uit te oefenen.

Gebruik je rechten zoals advies- en instemmingsrecht, strategisch. Niet als laatste redmiddel, maar als formeel sluitstuk van een proces waarin je al eerder betrokken bent geweest. En wees niet bang om verduidelijking of extra onderbouwing te vragen. Dat is geen aanval, maar een teken dat je je rol serieus neemt. Juist als je je huiswerk goed doet en laat zien dat je begrijpt wat er speelt, word je een gesprekspartner waar de bestuurder niet omheen kan.

Ook helpt het om na besluiten samen te reflecteren: wat ging goed, wat kan beter, en hoe houden we contact over de uitvoering? Door op die manier door te bouwen, groeit het vertrouwen aan beide kanten.