Casus: instemmingsverzoek OR voor aangepast ploegenrooster
In dit artikel bespreken we een specifieke casus die gaat over een instemmingsverzoek voor een tijdelijke aanpassing van het ploegenrooster en de financiële effecten hiervan.
De casus
De OR heeft een instemmingsverzoek ontvangen om het ploegenrooster aan te passen. Tijdelijk wel te verstaan, namelijk tijdens de rustige zomermaanden. De bestuurder stelt dat de OR wel instemming heeft over het ploegenrooster zelf, maar niet over de financiële gevolgen daarvan.
Onze reactie
Interessant is te zien dat dit soort verzoeken vaak net voor een vakantie worden ingediend. Er is weinig tijd er goed naar te kijken. De tijdsdruk is enorm omdat de vakantie voor de deur staat. Daarmee lijkt de vraag op dit moment ook niet meer heel relevant. De zomervakantie is immers voorbij. Niets is echter minder waar. Dit gebeurt ook tijdens de najaar-, kerst, voorjaars en weer de zomervakantie. Zorg daarom dat je erop voorbereid bent en direct kunt reageren.
In de casus die wordt voorgelegd, wordt aan de OR instemming gevraagd om het ploegenrooster aan te passen. De belangrijkste reden is het feit dat de zomermaanden rustiger zijn. De bestuurder geeft aan dat de OR wel discussie kan en mag voeren over de personele gevolgen maar de financiële effecten hiervan niet relevant zijn.
Wettelijke kant
Als eerste is het belangrijk om de wet erbij te pakken. Het aanpassen van een ploegenrooster is instemmingsplichtig volgens artikel 27 WOR. De consequenties van een dergelijk besluit op bijvoorbeeld het personeel maar ook de organisatie, zijn onderdeel van dit voorgenomen besluit. Daar hoort ook bij de wijze waarop met deze consequenties wordt omgegaan. Kijk wel nog even goed naar de CAO. Soms staan hier extra afspraken over de wijze waarop met een dergelijke situatie omgegaan moet worden. Als er echter niets over het wijzigen van het ploegenrooster in de CAO staat, valt het dus onder de instemming van de OR.
Het aanpassen van het ploegenrooster heeft dus niet alleen personele gevolgen. De andere manier van organiseren heeft ook effect op de organisatie zelf en de financiële kant. En wellicht is die financiële kant nu juist de belangrijkste reden om het ploegenrooster tijdelijk aan te passen. Het is dus niet relevant of er alleen maar personele consequenties zijn. De aanpassing wordt ter instemming voorgelegd en de daaruit voorvloeiende consequenties zijn onderdeel van dat voorgenomen besluit. Daarmee kijk je dus als OR integraal naar een dergelijk voorstel. Waarom wordt iets aangepast, wat is het effect daarvan op de mens, op de organisatie en wat zijn de financiële gevolgen (en hoe worden die consequenties opgevangen)?
Verlenen van instemming
Met die inzichten, kun je als OR je verder oriënteren op de wijze waarop gereageerd wordt. Wellicht ben je het eens met het feit dat het rooster wordt aangepast. Juist omdat je inziet dat de zomerperiode (of een andere periode) rustig is. Maar je hebt ook oog voor de financiële consequenties daarvan. Dit treft immers medewerkers ook financieel (zoals onregelmatigheidstoeslagen, minder uren).
Natuurlijk kan en mag je hierover onderhandelen. Je hoeft niet zo zeer tegen het gewijzigde rooster te zijn. Maar het (wellicht positieve financiële) effect mag je wel bespreekbaar maken. Hier ontstaat een moment waarop de OR kan en moet onderhandelen.
Positieve instemming
In deze casus was nog een interessant aanvulling. De OR wilde kijken op welke manier hij positieve instemming kon geven. Die manier van instemming geven, bestaat niet. De woorden positief en negatief horen bij het adviesrecht (als je dat al wilt gebruiken). In het voorliggende geval ben je het eens of niet eens met het voorgenomen besluit. En dus verleen je instemming of niet. Het onderhandelen is dus in dit geval voor de bestuurder minder vrijblijvend. Ook kan de OR overwegen om geen instemming te geven als je als partijen hier niet uitkomt.
Conclusie
Als OR is het belangrijk om eerst grip te krijgen op het proces. Het geheel is instemmingsplichtig en moet ook zo behandeld worden. Daar horen de financiële consequenties en de wijze waarop die worden opgevangen, ook bij.
Vervolgens moet je als OR kijken of het een logisch besluit is (wat, waarom, waardoor, hoe, etc.)? Daarna ga je met elkaar onderhandelen over de opvang van de consequenties. Misschien kunnen de tijden net anders worden aangepast, de toeslagen voor een deel worden doorbetaald? Wellicht is juist dat bespreken lastig. Als OR moet je dan namelijk echt kleur bekennen. Je begrijpt wellicht de aanpassing, je ziet de problemen voor de organisatie maar ook de financiële consequenties voor de medewerkers, maar je staat onder tijdsdruk om snel te moeten reageren. Dan is het geen juridisch vraagstuk meer, maar een onderhandelingsvaardigheid. En wellicht moet je je daarin laten bijstaan.
Geschreven door Rob Latten, organisatie-adviseur bij DeVerandermotOR. Leer meer over Rob bij "het team" of op LinkedIn.