De effecten van een positieve organisatiecultuur
Harvard Business Review heeft een artikel geschreven over de gunstige effecten van een positieve organisatiecultuur1. Hierin wordt benadrukt dat het creëren van een positieve werkcultuur voor een hogere productiviteit en algemeen succes zorgt.
De effecten van een positieve organisatiecultuur
Terwijl sommige bedrijven geloven dat een hoge druk, work hard play hard cultuur- en meedogenloze omgeving financieel succes bevordert, wijzen onderzoeken juist op het tegenovergestelde.
Positieve organisatorische psychologie toont aan dat het koesteren van een positieve werkomgeving talrijke voordelen oplevert voor werkgevers, werknemers en de financiële prestaties van het bedrijf. Als OR heb je ook een zorgplicht (artikel 28 WOR) … “zodat de in de onderneming werkzame personen zoveel mogelijk worden betrokken bij de regeling van de arbeid in het onderdeel van de onderneming waarin zij werkzaam zijn”.
Negatieve effecten
Een negatieve werksfeer brengt verborgen kosten met zich mee, waaronder verhoogde zorgkosten, arbeidsongevallen en gezondheidsproblemen als gevolg van stress, zoals hart- en vaatziekten. Bovendien leidt het tot vervreemding bij werknemers, wat resulteert in een hoger ziekteverzuim, meer (bedrijfs)ongevallen en verminderde productiviteit. Ook draagt werk gerelateerde stress bij aan een gebrek aan loyaliteit, waardoor het personeelsverloop toeneemt, wat gepaard gaat met aanzienlijke kosten (een nieuwe collega werven kost gemiddeld 20% van het bruto jaarsalaris).
Uit onderzoeken van de Queens School of Business en de Gallup-organisatie blijkt dat niet-betrokken werknemers 37% meer ziekteverzuim, 49% meer ongevallen, en 60% meer fouten maakten1. In organisaties met lage scores voor werknemersbetrokkenheid was de productiviteit 18% lager, de winstgevendheid 16% lager, was er 37% minder groei in banen, en was de aandelenkoers na verloop van tijd 65% lager. Belangrijk is dat bedrijven met zeer betrokken werknemers maar liefst 100% meer sollicitaties ontvingen.
Gebrek aan loyaliteit vormt een derde kostenpost. Onderzoek toont aan dat werkplekstress bijna 50% meer verloop veroorzaakt. Mensen gaan zoeken naar een andere baan, wijzen promoties af of nemen ontslag. De kosten voor het vervangen van personeel, inclusief werving, training, verminderde productiviteit, verlies van expertise, enzovoort, zijn aanzienlijk.
Wat kan een organisatie doen
Organisaties bieden vaak verschillende oppervlakkige voordelen, zoals de mogelijkheid voor thuiswerken of fitnessfaciliteiten, maar pakken het onderliggende probleem niet aan: een negatieve werkcultuur. Een positieve werkcultuur daarentegen beïnvloedt de gezondheid en het welzijn van werknemers significant, verder dan materiële voordelen.
De kern van een positieve cultuur ligt volgens de Harvard Business Review in zes principes:
- Het koesteren van vriendschappen tussen collega’s. Hierdoor verbeterd de werksfeer en komen mensen graag naar het werk.
- Het bieden van ondersteuning en compassie. Wanneer werknemers het gevoel hebben dat ze voldoende support krijgen binnen de organisatie, lopen ze niet te lang rond met problemen en durven ze aan te geven wat ze nodig hebben.
- Vermijden van beschuldigingen en het stimuleren van vergeving. Een veilige (en dus positieve) werkcultuur betekent dat werknemers niet bang zijn fouten te maken en deze te melden.
- Elkaar inspireren, in plaats van tegen elkaar strijden.
- Benadrukken van de betekenis van het werk. Meer motivatie brengt meer werkplezier en minder frustratie.
- En het behandelen van iedereen met respect, dankbaarheid, vertrouwen en integriteit. Dit spreekt voor zich.
Wat kan je doen als ondernemingsraad
Als OR wil je het management stimuleren om het volgende te doen:
- Het cultiveren van sociale verbindingen op het werk, omdat goede relaties een positieve invloed hebben op de algehele gezondheid en prestaties van werknemers. Daarom zijn sociale gelegenheden, zoals etentjes, teambuilding, uitjes, bedrijfsborrels, pubquiz, etc. zo belangrijk. Zeker nu we meer thuiswerken is het belangrijk om nog steeds momenten te creëren waarbij men elkaar op een informele manier elkaar ontmoet. Dit draagt bij aan een positieve werkcultuur met alle positieve gevolgen voor personeel en organisatie.
- Het tonen van empathie naar werknemers, omdat dit hun toewijding aan het werk aanzienlijk beïnvloedt. Dit kun je doen door als OR met een initiatiefvoorstel te komen om een leiderschapsontwikkelingstraject op te starten. Dat begint met een visie van de bestuurder op leiderschap in de organisatie. Vervolgens zijn er verschillende maatregelen te nemen om de kwaliteit van de managers in de organisatie te vergroten. Laat daar de competentie ‘empathie’ niet in ontbreken.
- Voorbeeldgedrag van managers en extra inspanningen tonen, waardoor loyaliteit en betrokkenheid onder werknemers groeit. “Daan van Knippenberg van Rotterdam School of Management laat zien dat werknemers van zelfopofferende leiders coöperatiever zijn omdat ze hun leiders meer vertrouwen. Ze zijn ook productiever en beschouwen hun leiders als effectiever en charismatischer.”1
- Het aanmoedigen van open communicatie en probleemoplossend denken, waardoor psychologische veiligheid ontstaat die leidt tot betere leer- en prestatieresultaten. Hier hoort bij dat het veilig is om fouten te maken, zodat medewerkers hun fouten niet wegmoffelen maar ze het delen zodat de collega’s ervan kunnen leren. Een positieve houding t.o.v. fouten maken helpt de organisatie innovatiever worden.
Conclusie
Dit zijn volgens Harvard Business Review een aantal concrete zaken die je als OR kan stimuleren om zo een positieve impact te maken op de organisatiecultuur. Een positieve cultuur bevordert het welzijn van de medewerkers, verbetert relaties, versterkt creativiteit en dempt negatieve ervaringen zoals stress, wat veerkracht bevordert. Uiteindelijk leidt dit tot een betere organisatie: hogere effectiviteit, financiële prestaties, klanttevredenheid, productiviteit en betrokkenheid van werknemers.
Geschreven door Bob van Weert, organisatie-adviseur bij DeVerandermotOR. Leer meer over Bob bij "het team" of op LinkedIn.
